Cải thiện bé chậm nói tại nhà – Mách mẹ 5 ‘bí kíp’ từ Chuyên Gia Nhi khoa

• Bé chậm nói do tự kỷ
  

Theo nhiều nghiên cứu tại Bệnh viện Nhi đồng 1, Bệnh viện Nhi Trung ương, chậm nói là một trong những biểu hiện hàng đầu cảnh báo nguy cơ chứng tự kỷ ở trẻ. Hơn 90% trẻ tự kỷ có biểu hiện chậm nói. 

Bác sĩ Đinh Thạc, Trưởng khoa Tâm lý Bệnh viện Nhi đồng 1 cho biết: “Khi một em bé chậm nói dấu hiệu của chứng tự kỷ, bé thường không nhận diện được thế giới xung quanh là gì. Bé hay quăng phá đồ chơi hoặc chỉ thích chơi một loại đồ chơi, một kiểu chơi.

Trong sinh hoạt hàng ngày, bé thường có một thói quen rập khuôn ví dụ chỉ thích ngủ hoặc nằm ở chỗ quen thuộc. Những gì em bé đã sắp xếp rồi khi bị người lớn phá vỡ sẽ tỏ thái độ rất giận dữ và phản kháng rất mãnh liệt, la hét những âm thanh cảm thấy chói tai.”.

Cũng theo bác sĩ Đinh Thạc khi bé có những biểu hiện như trên, cha mẹ nên đưa bé đi khám để có phác đồ điều trị sớm. Nếu để lâu sẽ không có hiệu quả trong quá trình can thiệp, bé sẽ phải sống suốt đời với chứng tự kỷ.

• Bé chậm nói do tăng động giảm chú ý
  

Cùng với chứng tự kỷ, tăng động giảm chú ý cũng là một nguyên nhân khiến bé chậm nói. Mẹ có thể nhận ra qua những đặc điểm như: 

+ Tăng vận động: Bé thường không ngồi yên một chỗ, chạy nhảy liên tục, đang làm việc này nhanh chóng chuyển ngay sang làm việc khác. Khi bị buộc ngồi yên, bé thường ngọ nguậy chân tay, quay ngang quay dọc, vặn vẹo không yên.

+ Khó tập trung: Bé dễ bị phân tâm bởi các yếu tố xung quanh, sinh hoạt, vui chơi đều lơ đễnh. 

+ Dễ nổi giận: Bé rất khó kiềm chế cảm xúc, các cơn thịnh nộ của bé có thể bùng phát bất cứ lúc nào.

• Bé chậm nói do các vấn đề cơ thể
  

Một số bé chậm nói có thể đến từ các nguyên nhân trong cơ thể như: bé bị dính thắng  lưỡi, bé bị hở hàm ếch, bé gặp vấn đề thính giác không nghe thấy nên không nói được. Ngoài ra, cũng có thể do bé đang gặp các tổn thương não bộ, não bộ kém phát triển; cơ thể bé bị thiếu một số vitamin và khoáng chất như vitamin D, omega-3, omega-6 …

3. ‘Bật mí’ 5 cách dạy bé chậm nói tại nhà bác sĩ nhi khoa khuyên mẹ áp dụng

Đối với một em bé chậm nói dù vì bất cứ nguyên nhân gì, cha mẹ đều có thể áp dụng những phương pháp dưới đây sẽ giúp con dần cải thiện được tình trạng chậm nói.

• Trò chuyện cùng bé yêu
  

Các nghiên cứu khoa học gần đây cho thấy, khi cha mẹ thường xuyên tương tác với bé bằng mắt và giọng nói từ thủa sơ sinh, bé sẽ có khả năng nhớ khuôn mặt, giọng nói của cha mẹ, đồng thời sẽ làm tăng khả năng ghi nhớ hình ảnh, mở rộng vốn từ,  và phát triển ngôn ngữ giao tiếp của bé.

• Hạn chế cho bé xem tivi, điện thoại
  

“Tivi bật liên tục có ảnh hưởng xấu tới quá trình phát triển não bộ và ngôn ngữ ở trẻ nhỏ vì tivi làm giảm số từ chúng nghe và nói được”. Đây là kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc Đại học Washington (Mỹ) rút ra sau khi tiến hành nghiên cứu trong 2 năm đối với 329 trẻ em trong độ tuổi từ 2 tháng tới 4 tuổi.

Khi cha mẹ cho bé xem tivi, điện thoại, đó là quá trình bé tương tác một chiều. Bé sẽ nghe nhìn nhiều mà không phát triển được kỹ năng phát âm dẫn đến bị chậm nói. Để cải thiện tình trạng này, mẹ nên hạn chế tối đa cho bé xem tivi, điện thoại. Nếu cho bé xem, mẹ nên cho bé xem dưới 30 phút mỗi ngày và phải ngồi cạnh con tương tác với câu huyện trên màn hình để giải thích cho bé hiểu. Như vậy sẽ cung cấp thêm kiến thức, giúp bé phát triển ngôn ngữ và nhanh biết nói hơn.