Cảm cúm là bệnh thường gặp ở trẻ. Bệnh tuy lành tính nhưng nếu không được điều trị có thể gây ra biến chứng nguy hiểm. Vậy cảm cúm ở trẻ em là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị ra sao? Cùng tìm hiểu.
Danh Mục
Bé sơ sinh bị cảm cúm là gì?
Cảm cúm là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp do virus cúm gây ra. Theo báo cáo CDC Hoa Kỳ, mỗi năm có đến hàng triệu trẻ em Mỹ bị cúm mùa, hàng nghìn trẻ phải nhập viện điều trị với con số tử vong liên tục tăng cao. Ước tính từ năm 2010, cúm đã có 12 triệu trẻ em bị chết do căn bệnh này. Đáng chú ý là khoảng 80% trẻ thiệt mạng vẫn chưa được tiêm phòng đầy đủ.
Các đợt bùng phát cảm cúm hàng năm ở trẻ, thường là giai đoạn từ tháng 11 đến tháng 4. Bởi vì virus gây cúm có thể thay đổi thường xuyên từ năm này sang năm khác. Trong khi đó, khả năng miễn dịch đối với bệnh cúm không kéo dài. Đó là lý do vì sao trẻ nhỏ có thể bị cúm nhiều hơn một lần trong đời.
Đa số, bệnh cúm thường không tiến triển quá nặng và sẽ tự khỏi nếu biết chăm sóc, theo dõi. Tuy nhiên, tùy vào đề kháng của bé mà bệnh có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần. Thậm chí nếu sức đề kháng của trẻ yếu, bệnh có thể để lại biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm phế quản, viêm tai giữa,…
Dấu hiệu nhận biết cảm cúm ở trẻ em
Cảm cúm ở trẻ em rất dễ nhầm lẫn với các biểu hiện cảm lạnh thông thường. Vì thế rất nhiều phụ huynh bỏ sót hoặc là nhầm lẫn dẫn đến chậm trễ trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh. Dưới đây là những dấu hiệu lâm sàng giúp mẹ nhận biết cảm cúm ở trẻ sơ sinh.
Dấu hiệu thường gặp
- Trẻ bị sốt cao trên 39 độ kèm theo cảm giác ớn lạnh
- Con ho liên tục, ho khan
- Sổ mũi, nghẹt mũi
- Trẻ bị đau đầu, sợ ánh sáng và đau nhức sau mắt
- Đau nhức cơ thể hoặc toàn thân, nhất là vùng lưng và chân
- Mệt mỏi, suy nhược cơ thể
- Trẻ ăn uống kém, không muốn bú mẹ
- Ngủ không ngon, thường xuyên quấy khóc
- Nôn mửa, tiêu chảy kéo dài
Triệu chứng nguy hiểm
- Thở nhanh
- Thở dốc
- Khó thở
- Sắc mặc và môi tái nhợt
- Nôn mửa liên tục
- Xuất hiện cơn co rút ở sườn
- Xuất hiện cơn đau ở ngực
- Trẻ không tỉnh táo hoặc không có phản ứng tương tác khi thức dậy
- Xuất hiện cơn co giật
- Có biểu hiện mất nước như không đi tiểu trong 8h, trẻ bị khô miệng, không chảy nước mắt khi khóc,…
Mặc dù cảm cúm và cảm lạnh có các triệu chứng tương tự nhưng đây là hai thể bệnh riêng biệt. Các triệu chứng của cảm cúm ở trẻ sơ sinh có thể diễn tiến từ nhẹ tới nặng, thậm chí gây ra biến chứng đe dọa tính mạng. Vì vậy khi trẻ có các dấu hiệu trên mẹ nên đưa bé đến các cơ sở y tế để được chăm sóc kịp thời.
Con đường lây nhiễm cảm cúm ở trẻ em
Trẻ nhỏ là đối tượng dễ bị cảm cúm do sức đề kháng còn yếu và hệ miễn dịch chưa được hoàn thiện. Dưới đây là những con đường lây nhiễm cảm cúm ở trẻ sơ sinh.
- Lây trực tiếp từ người sang người: Trẻ nhỏ nếu như tiếp xúc trực tiếp với người bị bệnh thông qua giao tiếp, bắt tay, ôm hôn hoặc khi người bị cảm cúm hắt hơi, ho sẽ lây virus thông qua giọt bắn
- Lây gián tiếp qua bề mặt đồ vật: Khi người cảm cúm hắt hơi hoặc ho sẽ làm phát tán virus lên trên bề mặt đồ vật. Vì vậy nếu trẻ vô tình tiếp xúc với đồ vật này bằng tay, sau đó đưa mắt, mũi hoặc miệng sẽ bị lây nhiễm virus
- Lây qua môi trường sống hàng ngày: Ngoài ra cảm cúm ở trẻ em còn có thể lây nhiễm qua môi trường công cộng như nhà trẻ, trường học nếu như trong đó có chứa mầm bệnh
Cảm cúm có khả năng lây lan và tấn công mạnh hơn cả cảm lạnh. Vì vậy mẹ nên phòng ngừa và che chắn kỹ cho con mỗi khi ra ngoài.
Trẻ sơ sinh bị cảm cúm có nguy hiểm không?
Trẻ sơ sinh bị cảm cúm có nguy hiểm không là câu hỏi mà nhiều mẹ bỉm quan tâm. Theo chuyên gia, cảm cúm là bệnh lành tính, có thể phục hồi mà không cần đến điều trị. Tuy nhiên ở trẻ sơ sinh, đề kháng còn kém nên nếu không được can thiệp và điều trị sớm có thể gây ra biến chứng nguy hiểm như:
- Viêm đường hô hấp: Cảm cúm ở trẻ em nếu để kéo dài có thể gây ra các bệnh về đường hô hấp như viêm họng, thanh quản, viêm phế quản, hen phế quản kịch phát, áp xe phổi,…
- Viêm nhiễm ngoài hô hấp: Không chỉ ảnh hưởng đến hệ hô hấp, bé sơ sinh bị cảm cúm còn có thể bị viêm tai giữa, viêm màng ngoài tim. Đặc biệt những bé mắc bệnh bẩm sinh nguy cơ tử vong rất cao nếu không kịp thời chữa trị
- Ảnh hưởng hệ thần kinh: Việc để cảm cúm kéo dài có thể khiến hệ thần kinh của bé ảnh hưởng. Con có thể bị viêm màng não, viêm tủy cắt ngang, liệt nửa người, liệt thần kinh sọ não,…
- Hội chứng Reye: Nguy hiểm hơn, trẻ bị cảm cúm sổ mũi kéo dài còn có nguy cơ mắc hội chứng Reye, gây sưng tấy trong gan và não. Mặc dù hội chứng này ít gặp nhưng di chứng mà nó để lại khá trầm trọng và có tỷ lệ tử vong cao. Hội chứng Reye thường xuất hiện sau vài ngày bị cúm. Khi các triệu chứng của cúm bớt dần, trẻ sẽ đột nhiên buồn nôn, nôn mửa. Sau đó khoảng 1-2 ngày sẽ chuyển mê sảng, co giật rồi hôn mê và có thể tử vong
Cảm cúm ở trẻ em thường ủ bệnh bao lâu?
Thời gian ủ bệnh cảm cúm ở trẻ sơ sinh rất ngắn, chỉ từ 1-4 ngày. Thời gian trung bình là 48h sau khi bị nhiễm virus. Sau thời gian ủ bệnh, cúm sẽ khởi phát triệu chứng rát họng kèm theo sốt cao, quấy khóc, đau nhức toàn thân. Tiếp theo là chảy nước mũi, hắt hơi.
Theo chuyên gia, thời gian lây bệnh của cúm là khoảng 1-2 ngày trước khi khởi phát và 3-5 ngày sau khi triệu chứng lâm sàng xuất hiện.
Cách điều trị cảm cúm ở trẻ em
Trẻ sơ sinh bị cảm cúm phải làm sao, có nên cho bé uống thuốc? Theo chuyên gia, khi trẻ bị cúm mẹ nên đưa bé đến gặp bác sĩ Nhi khoa để được thăm khám và có hướng dẫn điều trị tốt hơn.
Trường hợp, bác sĩ chẩn đoán mắc cúm trẻ sẽ được cho dùng thuốc kháng sinh như Tamiflu hoặc Relenza để ngăn chặn virus lây lan rộng rãi. Tuy nhiên để đảm bảo an toàn, mẹ tuyệt đối không được tự ý dùng thuốc kháng sinh hoặc điều trị sốt cho bé tại nhà khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ.
Ngoài việc dùng thuốc điều trị, bố mẹ có thể áp dụng biện pháp chăm sóc dưới đây để giúp các bé mau chóng phục hồi.
- Cho bé nghỉ ngơi nhiều để lấy lại sức
- Sử dụng máy tạo độ ẩm để hỗ trợ bôi trơn đường thở, giảm dịch nhờn giúp bé hô hấp tốt hơn
- Cho trẻ tắm nước ấm để hạ nhiệt nếu con sốt. Tuy nhiên mẹ không nên ngâm bé trong bồn quá lâu
- Cho trẻ bú mẹ thường xuyên bởi đây là thực phẩm cung cấp kháng thể dồi dào
- Vệ sinh mũi bằng cách nhỏ nước muối thường xuyên để làm lỏng chất dịch nhầy, giúp con dễ thở
- Cho trẻ mặc quần áo mỏng, thoáng mát, thấm hút mồ hôi để cân bằng thân nhiệt
- Người chăm sóc trẻ cần rửa tay sạch sẽ trước, trong và sau khi tay tã cũng như vệ sinh cho con
Cách phòng ngừa bệnh cảm cúm ở trẻ em
Theo chuyên gia, chủ động phòng cúm cho trẻ sơ sinh từ 6 tháng tuổi có thể giúp con tránh được rủi ro không đó. Dưới đây là những biện pháp phòng cúm hiệu quả cho trẻ sơ sinh được các chuyên gia khuyến cáo
- Tất cả phụ nữ mang thai nên tiêm vắc xin phòng cúm để bảo vệ trẻ trong những tháng đầu đời
- Trẻ từ 6 tháng trở lên, cần tiêm chủng phòng ngừa đầy đủ 2 mũi vắc xin cảm cúm để tạo “lá chắn” phòng bệnh hiệu quả
- Giữ khoảng cách an toàn cho bé với người bệnh, phòng tránh lây nhiễm chéo tại các cơ sở khám, chữa
- Vệ sinh nơi ở, phòng ốc sạch sẽ bằng nước sát khuẩn thường xuyên
- Nếu trẻ có các biểu hiện như ho, sốt, đau họng,… mẹ cần thông báo với trường học và cơ sở y tế
- Tự cách ly, đeo khẩu trang không tiếp xúc với trẻ nhỏ nên đang bị cúm
Trẻ bị cảm cúm khi nào đi gặp bác sĩ?
Cảm cúm nếu để kéo dài có thể gây ra biến chứng nguy hiểm. Vì vậy khi con có dấu hiệu sau mẹ nên đưa bé đi gặp bác sĩ.
- Sốt cao trên 38.5 độ C, liên tục trong vòng 3 ngày. Mặc dù uống thuốc hạ sốt nhưng nhiệt độ vẫn không thuyên giảm
- Trẻ bỏ ăn, bỏ uống nhiều ngày
- Nôn mửa
- Nghẹt mũi kéo dài không thuyên giảm
- Khó thở, thở nhanh
- Ngủ li bì, bị kích thích, co giật
- Đau tai, trong tai có mủ
- Đau mắt, mắt có gỉ vàng
Cảm cúm ở trẻ em có thể để lại biến chứng nếu không phát hiện và can thiệp sớm. Vì vậy giai đoạn mang thai và khi trẻ được 6 tháng tuổi mẹ nên tiêm phòng vắc xin để giúp các bé “đánh gục” virus cảm cúm.
